Bestuurdersaansprakelijkheid
Er was ooit een tijd dat je als bestuurder van een BV vrijwel altijd vrijuit ging. Al had je je taken ernstig verzuimd, de administratie verwaarloosd en ging de onderneming door jouw nalatigheid op de fles: alleen een buitengewoon slimme curator kon jou daarvoor laten boeten. Die tijd is echt voorbij. De overheid heeft tal van wetten doorgevoerd om bestuurders niet meer zo gemakkelijk te laten wegkomen. En de curator is tegenwoordig zelfs verplicht om een rechtmatigheidsonderzoek te doen naar het reilen en zeilen van de bestuurder.
In welke situatie kan je als bestuurder aansprakelijk worden gesteld
In een faillissementssituatie kan in beginsel iedere bestuurder door de curator aansprakelijk worden gesteld voor het tekort in het faillissement. De vereisten daarvoor zijn:
- De bestuurder moet zijn taak kennelijk onbehoorlijk hebben vervuld;
- Het moet aannemelijk zijn dat de onbehoorlijke taakvervulling een belangrijke oorzaak is van het faillissement.
De curator wordt hierbij geholpen door de wetgever: als je de boekhouding niet op orde hebt of in de afgelopen drie jaar een jaarrekening te laat hebt gedeponeerd, is het onbehoorlijk bestuur een feit. Dan wordt vermoed dat dit een belangrijke oorzaak van het faillissement is. Daarmee zijn de rollen ineens omgedraaid: de bestuurder zal moeten aantonen dat er een ándere oorzaak aan het faillissement ten grondslag ligt.
15 TIPS! Voorkom bestuurders- aansprakelijkheid ingeval faillissement
Bestuurders van naamloze en besloten vennootschappen, stichtingen, verenigingen en coöperaties dienen hun bestuurstaak behoorlijk te vervullen. Doen zij dat niet en vervullen zij hun taak onbehoorlijk, dan kunnen zij persoonlijk aansprakelijk gesteld worden voor de geleden schade. Bestuurders kunnen in zo’n geval niet alleen geconfronteerd worden met claims van de rechtspersoon/onderneming waarvoor zij werkzaam zijn, maar ook met aanspraken van de curator, crediteuren, pensioenfonds en niet te vergeten de belastingdienst.
Aangezien ondernemen nu eenmaal risico nemen is en ondernemingen niet gebaat zijn bij bestuurders die uit angst voor claims alleen maar defensief en angstig beleid voeren, wordt de lat voor bestuurdersaansprakelijkheid redelijk hoog gelegd. Aansprakelijkheid wordt door de rechter alleen aangenomen als er sprake is van een “ernstig verwijt”. Daarvan is sprake “als een bestuurder handelingen verricht die geen redelijk oordelend en verstandig bestuurder in dezelfde omstandigheden zou hebben verricht”.
TIPS
Ondanks het feit dat aansprakelijkheid door de rechter niet snel wordt aangenomen, stijgt het aantal claims wegens bestuurdersaansprakelijkheid van jaar tot jaar. Het risico bestaat dus dat ook u ooit in rechte aangesproken zult worden. Omdat u dat risico – naar ik aanneem – liever niet loopt, volgt hierna een aantal tips ter voorkoming van aansprakelijkheid:
- Sluit een goede bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering af, deze geeft bescherming tegen claims van de curator en dekt meestal ook de proceskosten.
- Zorg ervoor dat u de administratie goed bijhoudt en de jaarrekening opmaakt en tijdig deponeert. Geef geen misleidende voorstelling van zaken.
- Meldt betalingsonmacht tijdig aan de fiscus, bedrijfsvereniging en het (bedrijfstak)pensioenfonds.
- Bereidt beslissingen met vergaande financiële consequenties goed voor, verricht gedegen onderzoek en leg afspraken schriftelijk vast.
- Ga geen verplichtingen aan namens de onderneming terwijl u weet dat deze die verplichtingen niet kan nakomen en dat de onderneming geen verhaal biedt voor de schulden. Ga, in het zicht van faillissement, ook geen nadelige verplichtingen aan namens de onderneming.
- Zorg voor een goede kredietbewaking.
- Verstrek geen lening zonder daartegenover voldoende zekerheden te bedingen of ga geen lening aan waarbij onevenredig veel zekerheden aan de financier verstrekt worden. Koop geen activa voor een veel te hoge en verkoop deze niet voor een veel te lage prijs.
- Zorg voor een goede managementovereenkomst en factuur op een juist wijze uit de Beheer BV of Holding BV.
- Respecteer de statuten en afspraken met aandeelhouders en commissarissen. Is volgens die statuten of afspraken de voorafgaande goedkeuring voor bepaalde bestuursbesluiten of –handelingen van de aandeelhouders of commissarissen vereist, vraag die toestemming dan ook, bij voorkeur schriftelijk. En besluit en handel niet voordat die toestemming is verkregen.
- Handel alleen in het belang van de onderneming en niet in uw eigen belang. Belangenverstrengeling wordt u zwaar aangerekend. Is een bepaalde transactie zowel gunstig voor de onderneming als voor u zelf, wees daar dan open over, leg de kwestie voor aan de onderneming en vraag van tevoren schriftelijke toestemming.
- Vermijdt, in geval van dreigende betalingsonmacht, selectieve betaling van crediteuren en wacht niet te lang met het aanvragen van faillissement als duidelijk is dat de onderneming zijn verplichtingen niet meer kan nakomen.
- Keer nooit dividend uit zonder te controleren of de BV na deze uitkering haar rekeningen nog wel kan betalen.
- Sluis geen activa weg en onttrek geen gelden aan de onderneming.
- Laat het bestuur van de onderneming niet over aan ondeskundige derden of stromannen of – erger nog – laat de onderneming niet achter zonder bestuurder.
- Gaat het echt helemaal mis, raadpleeg een insolventie jurist en vraag dan zelf het faillissement van de BV aan en blijf aan boord tot de curator is gearriveerd.
Met deze checklist in de hand blijft je hopelijk gevrijwaard van bestuurders- aansprakelijkheid. Mocht je echter toch nog aangesproken worden of dreigt er een claim, dan kun je altijd contact opnemen met ons kantoor. Tel: 085-23 90 333.
